Corona: Hoe hard en ver schiet deze bazooka?

De regering, de Nationale Bank en de banken bereikten tijdens het weekend een akkoord over een globaal plan ter ondersteuning van onze ondernemingen en de economie in het algemeen. Het was hoog tijd voor zo’n plan,  omdat het coronavirus ook een spoor van vernieling doorheen onze economie dreigt te trekken.

Het plan bestaat uit twee luiken. Ten eerste komt er tot eind september een moratorium op afbetalingsverplichtingen en interestbetalingen die ondernemingen normaal zouden moeten doen op hun kredieten. Ook voor particulieren komt er zo’n moratorium op hun hypothecaire leningen, voor zover ze kunnen aantonen geraakt te zijn door de corona-crisis (bijvoorbeeld door in tijdelijke werkloosheid te belanden). Prima, dat helpt onze economie, onze bedrijven en mensen een stuk vooruit.  

Het tweede grote luik behelst een garantieregeling voor nieuwe kredieten. De overheid trekt een garantie van 50 miljard uit onder dewelke banken krediet kunnen verlenen aan levensvatbare bedrijven die door de penibele omstandigheden van het moment in de problemen komen. Zoals de jongste dagen overvloedig bleek, neemt het aantal ondernemingen dat zich in die positie bevindt hand over hand toe. Deze financiële bazooka zoals NNB-gouverneur Pierre Wunsch het omschreef, is dan ook méér dan welkom. 

De vraag is echter of deze bazooka ook hard en ver gaat kunnen schieten. Deze vraag rijst vooral naar aanleiding van de manier waarop de verliesverdeling georganiseerd wordt. Door de diepe recessie die zich nu aankondigt, en waarvan niemand weet hoelang ze gaat duren, is het risico inderdaad zeer reëel dat er op deze overbruggingskredieten serieuze verliezen zullen moeten genomen worden. Het akkoord voorziet dat de banken de verliezen integraal voor hun rekening moeten nemen tot een bedrag gelijk aan 3% van het garantiebedrag, zijnde dus 1,5 miljard euro (3% van 50 miljard). De daaropvolgende verliezen ten bedrage van 1 miljard (2% van het garantiebedrag) zullen de banken en de overheid 50/50 verdelen. Alles wat bijkomend aan verliezen opduikt, komt voor 20% voor rekening van de banken en voor 80% voor rekening van de overheid.

Concreet betekent dit als de verliezen op de nieuwe kredieten beperkt blijven tot 1,5 miljard de banken deze verliezen volledig zelf moeten dragen. Lopen de verliezen op tot 2,5 miljard dan komt 2 miljard voor rekening van de banken en 0,5 miljard voor rekening van de overheid. Moet er een verlies van bijvoorbeeld 10 miljard verwerkt worden dan zal dat voor 3,5 miljard naar de banken gaan en voor 6,5 miljard naar de overheid.
Ter vergelijking: in Frankrijk werkt een vergelijkbaar garantiemechanisme op basis  van de 10/90-verdeling vanaf de eerste euro verlies. Dus bij 10 miljard aan verliezen dragen de Franse banken 1 miljard en de overheid 9 miljard. Ook in een land als Duitsland komt de overheid nadrukkelijk tussen dan in België.   

De hamvraag is NIET of de banken bevoordeeld of benadeeld worden. De hamvraag luidt hoe we vandaag de meeste optimale kredietvoorziening voor onze bedrijven kunnen organiseren zodanig dat zij overeind blijven in deze corona-storm. Alleen zo kunnen we tewerkstelling en koopkracht afdoende blijven garanderen.

Belangrijk in de afwegingen rond deze hamvraag is ook het feit dat de kredietcomités van de banken verantwoordelijk blijven voor de beslissingen inzake toekenning van deze nieuwe kredieten (behalve voor kredieten boven de 50 miljoen waar de NBB mee in de loop komt). Is de structuur zoals nu voorzien inzake verliesregeling optimaal om de zo broodnodige kredietverlening naar de bedrijven op gang te brengen en op gang te houden? 

Continue opvolging van de nu in stelling gebrachte bazooka dringt zich dan ook op. De trefzekerheid is van levensbelang voor onze sociaal-economische toekomst. Niet alleen de komende weken en maanden, maar ook de volgende jaren. Als we onze bedrijven onverantwoord laten verzwakken, worden ze immers een al te makkelijke prooi voor buitenlandse gegadigden die door hun banken en overheden wel royaler van kredieten worden voorzien.