Waarom Paul De Grauwe het gelijk van de N-VA bewijst

Opeenvolgende staatshervormingen brachten Vlaanderen economisch niks bij, zo concludeert Paul de Grauwe, hoogleraar economie aan de London School of Economics, in zijn bijdrage aan het door Guy Verhofstadt geïnspireerde boek Een Beter België (DM 11/1). Meer nog, het heeft er alle schijn van dat Vlaanderen door die staatshervormingen uit koers geslagen wordt, want de economische voorsprong op Wallonië gaat er gestaag op achteruit, zo blijkt uit de cijfers die De Grauwe op een rijtje zet. Hij suggereert dat Vlaanderen beter af zou zijn zonder dan wel met staatshervormingen.

Voor diverse commentatoren vormde deze stelling van De Grauwe meteen aanleiding om de eis van de N-VA om tot een confederale staatstructuur voor België te komen zwaar op de korrel te nemen. Vermits voorgaande staatshervormingen niet gewerkt hebben voor Vlaanderen zal een bijkomende dat ook niet doen, zo luidt het argument van de N-VA-criticasters op basis van de studie van De Grauwe, en dus ageert de N-VA eigenlijk tegen de belangen van de Vlaamse regio.

Dit is een heel vreemde, zelfs ronduit foute conclusie want wie aandachtig kennis neemt van de analyse van Paul De Grauwe enerzijds en het economische en institutionele programma van de N-VA anderzijds, zal moeten vaststellen dat beide naadloos op elkaar aansluiten. De Grauwe levert geen ontkrachting van de visie van de N-VA maar net een versterking ervan.

Waarom pleit de N-VA immers voor een omslag naar het confederalisme? Omdat de tot nu toe doorgevoerde hervormingen, inclusief de net goedgekeurde zesde editie ervan, enkel maar aanleiding hebben gegeven tot een institutionele poespas met onduidelijke, overlappende en onvolledige bevoegdheidsoverdrachten. De staatshervormingen zoals tot nu toe uitgetekend voor België hebben de institutionele werking van de NV België enkel maar complexer, ondoorzichtiger en inefficiënter gemaakt.

De continue discussie over de omvang van de financiële transfers van Vlaanderen naar de andere regio's is maar een van de vele exponenten van die institutionele poespas. Bovendien blijven zeker ook op het vlak van het economisch beleid belangrijke beleidshendels op het federale niveau, zoals bijvoorbeeld de belangrijkste onderdelen van het beleidsarsenaal op het vlak van loonvorming en internationale competitiviteit.

Deze kaduke staatsstructuur weegt op de economische slagkracht van de regio's. Als intrinsiek meest dynamische regio lijdt Vlaanderen daar verhoudingsgewijs meer onder dan Wallonië. Vlaanderen is een regio van exportgerichte kmo's en vele kleine ondernemers en zelfstandigen terwijl Wallonië steeds meer verworden is tot een staatsgeleide economie met een voortdurend slinkende inbreng van de private ondernemingssector.

Het feit dat in de tot nu doorgezette staatshervormingen de eigen financiële verantwoordelijkheid van de regio's ver achterblijft op wat de gangbare praktijken en mechanismen zijn in andere federalistisch georganiseerde staten (bijvoorbeeld Zwitserland, Duitsland of Canada), verscherpt de tendens tot verspilling in de regio die nettobijdragen krijgt uit de nationale pot (in casu Wallonië) en tot minder economische ontwikkelingsmogelijkheden in de rijkere regio (in casu Vlaanderen). Deze scheve situatie is een essentieel onderdeel van de manier waarop de Waalse PS-staat ondermijnend werkt naar de Vlaamse regio toe.

Confederale model

Paul De Grauwe komt tot de conclusie dat Vlaanderen onder het regime van de voorbije staatshervormingen er economisch relatief op achteruitging. De N-VA spreekt dezelfde taal. Vlaanderen zou zeker economisch, en dus ook sociaal, veel beter presteren dan vandaag het geval is als we binnen een betere georganiseerde, efficiëntere en eerlijkere staatstructuur zouden kunnen werken, sparen en investeren. Het confederale model waar de N-VA naartoe wil, biedt dat perspectief, niet het minst omdat het veel homogenere bevoegdheidspakketten en beleidshendels op het regionale niveau legt.

Dat zou niet enkel positief werken voor Vlaanderen maar ook voor Wallonië. Meer en duidelijkere eigen beleids- en financieringsverantwoordelijkheid zouden inderdaad op termijn ook voor Wallonië sociaal-economisch veel hoopgevender perspectieven openen dan de perspectieven geboden door de huidige gang van zaken.