De verzuimers van toen krijgen nu de rekening gepresenteerd

De erfgenamen van de verzuimende beslissingsnemers van toen krijgen nu de rekening gepresenteerd van een bevolking die intelligenter is dan in de politiek vaak wordt aangenomen.

De Europese politiek zit serieus in de problemen. De oorzaak daarvan ligt bij een opeenstapeling van foute beslissingen in het verleden en het kennelijk onvermogen om de correcties van die fouten tijdig en ordentelijk door te voeren. Het is dus niet meer dan logisch dat zij die de verantwoordelijkheid dragen voor die beide elementen, en daar vanwege de kiezer nu ook de rekening voor gepresenteerd krijgen. Het gaat uiteraard om wat Jonathan Holslag de klassieke centrumpartijen noemt.

Ik focus op twee foute beslissingen met veel te trage en onvolledige correcties achteraf. Ten eerste is er de Europese monetaire unie. Ik behoorde tot diegenen die in de aanloop naar de start van de euro in 1999 aan de alarmbel trokken. Het leverde me toen enkel maar hoongelach op. Het gaat gegarandeerd fout lopen met deze euro, zo argumenteerden ik en nog enige andere onverlaten, omdat de institutionele structuur achter en onder de euro zeer onvolledig was. Te weinig politieke unie (of toch minstens rigoureuze, afdwingbare afspraken) en een gebrek aan flexibele arbeidsmarkten waren de belangrijkste euvels.

Helaas kregen de critici van het eerste uur gelijk. De euro ging de muur in met alle sociaal-economische gevolgen vandien. Te midden een flinke crisis moeten we nu de institutionele basis van die euro grondig hertekenen. Verdienstelijk werk is daarvoor geleverd maar er is nog een hele weg te gaan. Steeds meer burgers zien door het bos de bomen niet meer en keren zich tegen Europa. De hoofdverantwoordelijken voor die spijtige evolutie - Europa is en blijft immers een erg waardevol project - ligt bij de beslissingsnemers van het verleden.

Ten tweede is er de problematiek van de publieke financiën en de blijkbaar onstuitbare oploop van de overheidsschuld. Ik hoorde midden de jaren 1970 professor emeritus Emiel Van Broekhoven op een zeer gedocumenteerde wijze waarschuwen voor de gevolgen van de vergrijzing die zich in de loop van de 21ste eeuw zou doorzetten. Vooral de uitgaven voor pensioenen en gezondheidszorg, zo waarschuwde Van Broekhoven, zouden onhoudbaar oplopen. Ook hij werd vanuit politieke hoek op luidruchtig hoongelach onthaald. De erfgenamen van de verzuimende beslissingsnemers van toen krijgen ook voor dit hoongelach nu de rekening gepresenteerd van een bevolking die intelligenter is dan in de politiek vaak wordt aangenomen.